صفر تا صد انواع چوب درختان و کاربرد مهم آنها

انواع چوب و کاربردهای آن

تنوع درختان و انواع چوب و کاربردهای آن در ایران یکی از ثروت‌های بی‌نظیر و منحصر به فرد این سرزمین است که از دیرباز توجه و تحسین بسیاری را به خود جلب کرده است. ایران با آب و هوای متنوع و خاک حاصلخیز، محیطی ایده‌آل برای رشد و تنوع گونه‌های مختلف درختان است. از جنگل‌های سرسبز شمال تا اراضی خشک و بیابانی جنوب، انواع گونه‌های درختان در این سرزمین گسترده و متنوع است.

چوب، به عنوان یکی از محصولات ارزشمندی که از درختان به دست می‌آید، در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. ایران با داشتن درختانی همچون سرو، بلوط، بید، سنجد و انواع دیگر، یکی از منابع اصلی تأمین چوب در منطقه خاورمیانه است. از چوب‌های سخت و مقاوم برای ساخت مبلمان و ساختمان‌سازی تا چوب‌های نرم و زیبا برای صنایع دستی و تزئینات داخلی، انواع چوب‌های ایرانی به دلیل کیفیت و زیبایی آن‌ها، در سطح جهان شناخته شده‌اند.

بنابراین، تنوع درختان ایران به عنوان یک منبع ارزشمند برای تولید چوب و محصولات چوبی نیز استفاده می‌شود. این تنوع بی‌نظیر، ایران را به یکی از کشورهای پربار و پرارزش در زمینه تولید چوب و محصولات مرتبط تبدیل کرده است.

بدون شک چوب یکی از زیباترین ابزارها برای ساخت انواع وسایل و صنایع دستی است که این روزها طرفداران بسیاری را نیز به خود اختصاص داده است. انواع مختلف چوب و کاربرد هر یک از آنها مورد بررسی قرار می‌گیرد تا با آنها آشنا شوید و اطلاعات کاملی در این زمینه کسب کنید.

انواع چوب

چوب ها به طور کلی در دو دسته اصلی سخت و نرم قرار می گیرند. این دسته بندی بر اساس نوع درخت تنظیم شده است و به میزان مقاومت و دوام چوب مرتبط نیست. چوب های پهن برگ در دسته چوب های سخت و چوب های سوزنی برگ در دسته چوب های نرم قرار می گیرند.

یک نکته مهم در مورد چوب ها، تغییر رنگ آنها است. تمامی چوب های جنگلی پس از مدتی در معرض تابش فرابنفش خورشید، رنگ خود را تغییر می دهند. این تغییر رنگ طبیعی است و ممکن است یکی از جذابیت های چوب ها باشد!

چوب زیبای راش

چوب درخت راش به رنگ کرم مایل به قرمز است و با داشتن پوسته ای نازک و حساس، از دسته چوب های سخت به حساب می آید. چوب تولید شده از درخت راش، به دلیل مقاومت بالا، برای تولید وسایلی مانند مبل، کابینت، دسته ابزار، تخته سه لایی و .. مورد استفاده قرار می گیرد.

علاوه بر این، از این چوب برای ساخت ابزار آلات موسیقی مانند پیانو و طبل نیز استفاده می شود. چوب راش پس از برش، در مقابل رطوبت و عوامل محیطی مقاوم نبوده و به همین دلیل است که برای استفاده در فضاهای باز انتخاب مناسبی نیست؛ اما می توان برای زیباسازی فضاهای داخلی اشکال معماری، مانند کلبه های جنگلی از آن استفاده کرد.

اگر به فکر ساخت صنایع دستی با چوب راش هستید؛ باید این نکته را بدانید که به دلیل سختی بالای این چوب، استفاده از ابزار دستی برای ساخت وسایل، کاری بسیار دشوار خواهد بود. در مورد منابع چوب راش در داخل کشور ایران، می توان گفت که گونه های شرقی این چوب در ارتفاعات گیلان و مازندران یافت می شوند؛

اما به دلیل محدودیت های اعمال شده برای قطع درختان در این مناطق، تولید کنندگان مبلمان و کابینت، بیشتر از چوب های راش وارداتی و یا ام دی اف برای تولیدات خود استفاده می کنند.

چوب زیبای ملچ:

چوب ملچ، با رنگ زیبای قهوه ای مایل به قرمز، دارای رگه های سبز زیبا است که در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. این چوب نیمه سخت، برای ساخت مبلمان، جعبه‌سازی، وسایل ورزشی، آلات موسیقی و حتی کلبه‌ها استفاده می‌شود. با دوام بودن در برابر رطوبت، چوب ملچ در صنعت قایق‌سازی نیز بسیار محبوب است.

نقوش زیبا و منحصر به فردی که در سطح چوب ملچ وجود دارد، این چوب را برای تولید روکش‌های مختلف چوبی بسیار جذاب می‌کند. همچنین، ملچ به دلیل بافت خود، دارای مقاومت بالا در برابر خمش است. منابع درخت ملچ در ایران از جنگل‌های شمالی و ارسباران در آذربایجان شرقی تامین می‌شود.

چوب زیبای افرا:

درخت افرا یکی از درختان زیبا و منحصر به فرد آسیاست که تا به امروز بیش از ۱۰۰ گونه مختلف از آن شناخته شده است. رنگ چوب این درخت برای هر گونه از آن متفاوت است، اما اکثراً سفید با رگه هایی از قرمز است که زیبایی خاصی به آن می بخشد. علاقه مندان به هنر صنایع دستی می توانند با استفاده از چوب افرا، آثار زیبا و منحصر به فردی ایجاد کنند. این چوب بسیار مناسب برای خراطی، منبت کاری، نازک کاری و ساخت وسایل تزئینی و سازهای چوبی است.

علاوه بر این، چوب افرا به عنوان یک چوب نیمه سخت شناخته می شود و بنابراین در تولید مبلمان، میز کنسول و سایر وسایل خانگی نیز کاربرد دارد. به دلیل استحکام بالای آن، این چوب گزینه ای عالی برای تولید پلای وود یا تخته چندلایی است. در ایران، حدود ۱۰ نوع مختلف از درخت افرا وجود دارد که در جنگل های جنوب، غرب و شمال کشور یافت می شوند.

چوب زیبای گردو:

چوب گردو یکی از محبوب ترین چوب ها در تولید صنایع دستی به حساب می آید. تراشکاری و کنده کاری روی چوب گردو بسیار آسان بوده و در عین حال به دلیل تراکم بسیار بالای بافت، دوام و مقاومت خوبی نیز در برابر ضربه دارد. اگر به هنرهای دستی چوبی علاقمندید، چوب گردو بهترین پیشنهاد برای شما خواهد بود.

چوب گردو تنوع بسیار بالایی از انواع رنگ ها را داراست و این به دلیل تفاوت رنگ در پوسته و مرکز تنه های درخت گردوست. به طوری که، قسمت های بیرونی چوب درخت گردو به رنگ قهوه ای مایل به خاکستری بوده و بخش های مرکزی آن، طیف مختلفی از رنگ قهوه ای، از روشن تا تیره را داراست. از چوب گردو در تولید انواع وسایل تزئینی، صنایع دستی و وسایل موسیقی استفاده می شود. نکته جالب در مورد چوب درخت گردو تغییر رنگ آن است.

با گذشت زمان و تحت تاثیر نور، رنگ این چوب روشن تر شده و تغییر پیدا خواهد کرد. خوشبختانه گونه های مختلف این درخت در اکثر مناطق کشور ایران رشد می کنند. از نمونه های این مناطق می توان به دامنه رشته کوه البرز در شمال و زاگرس در غرب کشور، اقلید فارس در جنوب، ارتفاعات جنوب غربی ارومیه، کوه تفتان در سیستان و بلوچستان و ارتفاعات شمال کرمان اشاره کرد.

چوب زیبای چنار:

درخت چنار، یکی از زیباترین و بلندترین درختان تزئینی است که در شهر تهران و سایر مناطق ایران به وفور دیده می شود. این درخت با برگ های ستاره ای و چوبی شبیه به چوب راش، از رنگ زرد مایل به سفید تا قهوه ای متنوع است. چنار نه تنها برای تولید مبلمان بلکه در هنر معرق کاری و منبت کاری نیز مورد استفاده قرار می گیرد. این درخت بومی ایران، با ریشه های فرهنگی و تاریخی، نماد زیبایی و ثبات است که همیشه در قلب ما زنده خواهد بود.

چوب زیبای تبریزی:

چوب تبریزی یک نوع چوب نرم است که انعطاف پذیری بالایی دارد اما مقاومت کمی دارد. این چوب اغلب در صنایع کبریت سازی و کاغذ سازی استفاده می شود و در دو رنگ سفید و کرم وجود دارد، بنابراین برای صنایع دستی مناسب نیست زیرا مقاومت کمی دارد و در برابر ضربات ابزار آسیب پذیر است، این درخت بیشتر در آب و هوای سرد و در بستر رود و یا جوی آب می روید و در اکثر مناطق سردسیر و کوهستانی کشور می توان آن را پیدا کرد. از چوب تبریزی بیشتر برای کاربردهای تزئینی و تولید چوب استفاده می شود.

چوب زیبای بلوط:

چوب بلوط، یکی از سرسخت‌ترین و مقاوم‌ترین انواع چوب برای ساخت انواع سازه‌های چوبی است. این نوع چوب با بیش از ۶۰ گونه مختلف و رنگبندی متنوع، از جمله چوب‌هایی است که در تولید کفپوش، کابینت و مبلمان مورد استفاده قرار می‌گیرد. زیبایی و مقاومت بالای این چوب، آن را به یک انتخاب بی‌نظیر برای استفاده در صنایع مختلف تبدیل کرده است.

همچنین، مقاومت بالای چوب بلوط در برابر نفوذ آب و حشرات، آن را به یک گزینه ایده‌آل برای استفاده در صنایع کشتی‌سازی و ساختمانی تبدیل کرده است. گونه‌های بلوط ایرانی که در رشته کوه‌های زاگرس به وفور یافت می‌شوند، ارتفاعی نزدیک به ۱۰ متر دارند.

چوب زیبای سفید:

چوب سفید یکی از چوب های نیمه سخت و مقاوم است که از درختان ممرز استخراج می شود. این نوع چوب با رنگ سفید مایل به صورتی خاص خود، از جنگل های شمال ایران به دست می آید. با تورق بالا و مقرون به صرفه بودن قیمت، چوب سفید برای پوشش سقف شیروانی و همچنین صنایع دستی مانند معرق کاری و خراطی بسیار مناسب است.

چوب زیبای گیلاس:

این نوع چوب از چوب‌های نیمه سخت به شمار می‌رود و از جمله چوب‌هایی است که در طول زمان تغییر رنگ می‌دهد. رنگ داخلی این چوب از زرد روشن شروع می‌شود و به تدریج به سمت قرمز یا نارنجی تغییر می‌کند. چوب گیلاس دارای ویژگی‌های بسیار خوبی برای استفاده در صنایع مختلف مانند معرق‌کاری، منبت‌کاری و خراطی است.

با توجه به رنگ زیبای آن، استفاده از چوب گیلاس برای دکوراسیون داخلی، روکش‌ها و تولید پارکت‌ها انتخاب بسیار مناسبی است. این درخت در مناطق سردسیری و معتدل رشد می‌کند و منابع رشد آن در ایران شامل جنگل‌های مناطق شمالی، دامنه‌های کوه‌های البرز، الموت قزوین، آذربایجان شرقی و … می‌باشد.

چوب زیبای نراد:

درخت نراد یکی از انواع جذاب درخت کاج است که چوب زیبایی با رنگ سفید مایل به صورتی یا کرمی تولید می‌کند. این چوب از منابع داخلی ایران و یا از کشور روسیه تامین می‌شود و به عنوان یکی از چوب‌های وارداتی شناخته می‌شود. چوب نراد از دسته چوب‌های نرم و انعطاف‌پذیر است که در صنایع مختلف مانند کاغذسازی، ساخت پالت، کفپوش و … استفاده می‌شود.

نسبت به سایر چوب‌ها، چوب نراد قابلیت بیشتری برای سمباده‌کاری و برش دارد و به همین دلیل در تولید صنایع دستی و هنری نیز استفاده می‌شود. از لحاظ قیمت نیز مقرون به صرفه‌تر است و به همین دلیل یکی از محبوب‌ترین چوب‌ها در صنعت نجاری به شمار می‌رود.

چوب زیبای فندق:

چوب فندق، نسبتاً منعطف و کم دوامی است که بیشتر در صنایع تزئینی، ساخت قایق، تولید عصا، چوب شمشیر و نرده ها مورد استفاده قرار می گیرد. به دلیل محدودیت منابع، دسترسی به این چوب از سایر چوب ها کمتر است.

درختان فندق، درختچه های کوچکی هستند که معمولاً به ارتفاع ۲ متر رشد می کنند. این درختان از استان گیلان، تالش و قزوین در ایران پیدا می شوند. چوب فندق دارای تورق بسیار خوبی است و بنابراین در صنایع کاغذسازی نیز کاربردهای زیادی دارد. رنگ این چوب از خاکستری تا قهوه ای مایل است.